Sonradan Kontrol

SONRADAN KONTROLE HAZIR MISINIZ?

Sonradan Kontrol Nedir?

Sonradan kontrol, beyan edilen bilgilerin doğruluğu ve işlemlerin usulüne uygun olarak yapılıp yapılmadığı da dâhil olmak üzere eşyanın gümrük işlemlerine ve/veya sonraki ticari işlemlere ilişkin ticari belge ve verilerin ya da riskli kişi veya işlemlerin ilgili kişilere ait yerlerde kontrolü olarak tanımlanmıştır.

Gümrük idarelerine yapılan beyan ve beyana eklenen belgelerin sonradan kontrolü 2009 yılına kadar Kontrol Genel Müdürlüğü bünyesinde yapılmaktaydı. Bu kontrol beyan edilen bilgiler ve beyannameye eklenen belgelerle sınırlı olduğu için kapsamlı bir kontrol gerçekleştirilemediği gibi, bütün değerlendirmelere kaynak teşkil edecek bir risk havuzunun oluşmasına engel teşkil etmekteydi.

Sonradan kontrolün uygulama usul ve esaslarının belirlenmesi ve bir plan ve program dahilinde sonradan kontrolün gerçekleştirilmesi amacıyla, 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 10 uncu ve 73 üncü madde hükümlerine dayanılarak, Sonradan Kontrol ve Riskli İşlemlerin Kontrolü Yönetmeliği 27.10.2008 tarihli 27037 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmış, fiili uygulaması ise bilindiği üzere 2009 yılında(başlama tarihinden geriye dönük son 3 yılı kapsayacak şekilde) hayata geçmiştir.

Sonradan Kontrolün Gerekçeleri;

Kapsamlı bir risk havuzu oluşturarak riskli işlemlerin en verimli şekilde yönetilmesi,
Gümrük idaresine yapılan beyandan sonra ortaya çıkabilecek eşyanın kıymetini etkileyen değişiklikler nedeniyle firmaların yükümlülüklerini yerine getirip getirmediğinin kontrol edilmesi gerekliliği,
İthal ve ihracata konu girdi ile çıktıların ekonomiye süratle kazandırılabilmesi için kontrolün ne zaman ve nasıl gerçekleştirileceğinin iyi etüt edilmesi gerekliliği,
Mevzuatın öngördüğü yükümlülükler karşısında ithalatçı ve ihracatçı firmaların performanslarına göre sağlanacak kolaylaştırmalardan(Onaylanmış Kişi Statüsü, Yetkilendirilmiş Yükümlü Statüsü) kimlerin yararlanabileceği/ yararlanmaya devam edeceğinin belirlenmesinde veri sağlanması,

Sonradan Kontrolün Sonuçları;

Risk puanına göre gümrükte daha sıkı denetim,
Tespit edilebilecek hatalı ve usulsüz işlem nedeniyle karşı karşıya kalınacak idari para cezaları ve adli cezalar,
OKSB(Onaylanmış Kişi Statü Belgesi) sahibi firmaların söz konusu belgeyi kaybetme riskleri,
OKSB olmayan ancak şartları yeni saylayan firmaların, sonradan kontrol nedeniyle başvuru yapamamaları,
İthalat ve ihracat işlemlerinde firmalara tanınan ve tanınacak(Yetkilendirilmiş Yükümlü) kolaylaştırmalardan yararlanamamak,

Yukarıda sıraladığımız birkaç gerekçe ve sonuç bile sonradan kontrolün aslında ne kadar önemli olduğunu gözler önüne sermektedir. Bu noktada önemli olan ithalatçı ve ihracatçı firmaların risk değerlendirmesi sonucunda aldıkları puanlarla gümrük idaresi karşısında konumlarının nerede olduğudur. Yine özellikle belirtmek gerekir ki söz konusu denetimlerde sadece ihracat ve ithalatçıların değil bu işlemlere aracılık eden gümrük müşavirleri ve lojistik firmaları da değerlendirilerek aynı şekilde risk puanları belirlenmektedir. Gümrük ve lojistik firmalarının usulsüzlükler nedeniyle alabilecekleri düşük puanlar, direkt olarak ithalat ve ihracat firmalarının gümrük işlemlerine yansımakta, işlem sürelerinin uzamasına neden olabilmektedir. (Gümrük Müşavirinin Kırmızı Hatta yönlendirilmesi gibi,)

Subaşı farkı ile Sonradan Kontrole Hazırlanabilirsiniz! (SUDES-AUDIT)

Siz değerli firmalarımızın gümrük idarelerine karşı konumlarını doğru belirlemek için sektörüne sunduğu yeni hizmetlerle her zaman fark yaratmayı başaran Subaşı Gümrük Müşavirliği Denetim Ekibini kurarak sonradan kontrole başlamıştır. Bu kapsamda firmalarımızın tercihine göre aşağıdaki incelemeler yapılarak denetim sonuçları rapor halinde firmalarımıza sunulmaktadır. Denetim Ekibimizin hazırladığı raporlar ile Risk Yönetimi ve Kontrol Genel Müdürlüğü’nün gerçekleştireceği sonradan kontrole firmalarımız hazırlanmış olmaktadır.

Sonradan Kontrol Konu Başlıkları:

I – Aylık Periyotlar Halinde Subaşı Kayıtlarını Kapsayan Sonradan Kontrol;

EK-1 de yer alan “Subaşı Dosya Kontrol Formu” ile eşyanın sevk ülkesinden çıkış anından itibaren firma adresine sevkine kadar geçen sürece ait bilgi ve belgelerin kontrolü aylık periyotlar halinde gerçekleştirilmektedir.

II – Yıllık Dönemler Halinde Subaşı ve Firma Kayıtlarını Kapsayan Sonradan Kontrol;

A-Kıymet İncelemesi

Kıymet incelemesi şirket muhasebe kayıtları üzerinden yürütülmektedir. Muhasebe denetimi esnasında Denetim dönemine ait yılların;

Ayrıntılı mizanlarından ve,
102 Bankalar,
320 Satıcılar (Yurtdışı satıcıların cari hesapları- döviz türü ve tutarı görülecek)
159 Verilen Sipariş Avansları,
153 Ticari Mallar,
150 İlk Madde Malzeme (kullanılıyor ise),
360 Ödenecek Vergi ve Fonlar

Hesaplarından yararlanılacaktır. Ayrıntılı mizan incelemesi sonucu başka hesapların muavin dökümlerinden de yararlanılabilecektir. Bu hesaplar yardımıyla;

Göndericilerin (mal satın alınan kişilerin) cari hesaplarına kaydı yapılan faturalarla gümrüğe beyan edilenlerin uyumlu olup olmadığına,
Beyan harici para transferi olup olmadığına, beyan edilmemiş bir kıymet ve KDV-ÖTV matrahı unsuru bulunup bulunmadığına,
Sorumlu sıfatıyla KDV beyannameleri eklerinden, beyan edilmesi gereken bir kıymet unsuru olup olmadığına,
Ödeme tarihlerinin doğru beyan edilip edilmediğine, KKDF’ye tabi bir ödeme olduğu halde yanlış beyanda bulunulup bulunulmadığına,
İthal edilen emtianın maliyetine kaydedilmiş bir navlun gideri olup olmadığına, bu manada teslim şeklinin doğru beyan edilip edilmediğine, yönelik bir inceleme yapılacaktır.

B-Tarife İncelemesi

Tarife incelemesi esnasında ithalat dosyalarından, kataloglardan ve diğer tanıtıcı belgelerden yararlanılmaktadır. Ayrıca muhasebe kayıtlarından hareketle bir çalışma da yapılacaktır. Buna göre;

Ticari tanımları aynı fakat tarifeleri farklı beyan edilmiş eşyaların beyannameleri seçilerek aradaki çelişkilerin nedenlerine,
Vergisi yüksek, anti dampingli, ek mali yükümlülüğe veya ÖTV’ye tabi eşyaların muhasebe kayıtları stok ekstreleri üzerinden miktar girişlerine, (Bunun için inceleme konusu eşyaların stok ekstreleri istenecektir. Bu aynı zamanda miktar denetimidir)
Aynı stok numarası altında sınıflandırılan fakat farklı tarifelerden beyan edilen eşyalar bulunup bulunmadığına, bakılacaktır.

C-Tercihli Rejim İncelemesi

Bu inceleme daha çok dosya üzerinden yürütülecektir. Bu çerçevede;

Menşe yönüyle herhangi bir önleme tabi olup A.TR dolaşım belgesi eşliğinde gelen eşyaların menşe şahadetnamelerinin olup olmadığına,
A.TR, EUR .1, Form A gibi belgelerinin şekli yönden uygun olup olmadığına, bu belgelerin beyanname ekinde olup olmadığına,
Vergisi düşük ülkeden geldiği beyan edilen eşyaların yüksek vergili ülkelerden gelip gelmediğine yönelik olarak muhasebe kayıtları ve faturalardan navlun giderlerine bakılacaktır.

D-Diğer

Bu başlık altında;

Transit, antrepo ve serbest dolaşıma giriş beyannamelerinin tarife, menşe, kıymet, ödeme şekli ve miktar yönüyle uyumlu olup olmadığına,
Geçici çıkış veya girişlerin (dâhilde işleme, geçici ithalat, hariçte işleme) kapatma işlemlerinin uygunluğuna,
Geçici girişlerin kati ithalata dönüştürme işlemlerinin uygunluğuna,
Teminat iadelerine, ödenen vergilerden geri alınabilecek olanlarının bulunup bulunmadığına,
Varsa başkaca işlemlerin mevzuata uygunluğuna, yönelik denetim yapılacaktır.